Creative Commons 

မူပိုင္ခြင့္ဟူ၍ ေပာ္ေပာက္လာခဲ့သည့္ အခ်ိန္မွစျပီး မူပိုင္ခြင့္သည္ တီထြင္ဖန္တီးမွဳတိုင္းအတြက္ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္သည္ဟူေသာ အယူအဆမ်ဳိးကို ထြန္းကားလာခဲ့သည္။ သို့ေသာ္မူပိုင္ခြင့္ကို ပုံစံအမ်ဳိးမိ်ဳးျဖင့္ ထားရွိလိုသူမ်ားအတြက္အခေငြေျကးျဖင့္ မဟုတ္ဘဲေဝမွ်ႏိုင္ေသာ မူပိုင္ခြင့္ပုံစံမ်ဳိးေပာ္ေပါက္လာရန္အေျခအေနက ေတာင္းဆိုလာခဲ့ရာ Harvard မွ ဥပေဒပါေမာကၡျဖစ္သူ Lawrence Lessig က “reasonable” ႏွင့္ flexible copyrightတို့ကို focusထားျပီး KeyPlayer RyanMerkley ( CEO ) တို့ႏွင့္အတူ ဇန္နဝါရီလ ၁၅ရက္ေန့ ၂၀၀၁ခုႏွစ္တြင္ creative commons မူပိုင္ခြင့္လိုင္စင္ ကိုတီထြင္ေပးခဲ့ျကသည္။ ထိုလိုင္စင္မေပၚေပါက္မွီက တီထြင္ဖန္တီးသူမ်ား အေနျဖင့္ေရြးခ်ယ္စရာ အေျခအေနမွာ ႏွစ္ခုသာရွိသည္။

ပထမတစ္ခုမွာ မိမိတီထြင္ဖန္တီးမွဳကို Public Domain ဟုဆိုၾကေသာအမ်ားသူ ငါလြတ္လပ္စြာ ယူသုံးႏိုင္ေသာ အေျခအေနျဖင့္ မိမိမွာမိမိ၏ ဖန္တီးမွဳ၏ ေငြေၾကးဆိုင္ရာ အ က ်ဳိးအျမတ္ လုံးဝ မခံစားရသည့္ အျဖစ္မ်ဳိးကိုသာေရြးခ်ယ္လိုက္ရသည္။

ဒုတိယတစ္ခုမွာ မူပိုင္ခြင့္ ယူလိုက္ျခင္းျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ကုမၸဏီ ျကီးတစ္ခုသို့ အခေျကးေငြျဖင့္ ေရာင္းခ်လိုက္ျခင္းျဖင့္ေသာ္ လည္းေကာင္းမိမိ၏ဥာဏပစၥည္းကိုအကာအကြယ္ေပးလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။

သို့ျဖစ္၍ ထိုဥာဏပစၥည္းကို တရားမဝင္ ရယူသုံးစဲြသူသည္ ဥပေဒ အေျကာင္းအရ အေရးယူခံရမည္ျဖစ္သည္။

Creative Commonsဟုဆိုလွ်င္ မူလက မျဖစ္မေနသုံးရေသာမူပိုင္ခြင့္စနစ္မ်ားကို ဖ်က္ျပီး စနစ္အသစ္ျဖင့္အစားထိုးလိုက္ျခင္း ဟုယူဆႏိုင္မည္မဟုတ္ ေပ။ ယခင္ကAll Right Reserved ဟုဆိုခဲ့ျကရာမွ ညိွရႏွိုင္းရ လြယ္ကူ ေသာပုံစံ Some Right Reserved အျဖစ္ေျပာင္းလိုက္ျခင္း ျဖစ္ေပသည္။

Creative Commons လိုင္စင္သည္ တရားမွ်တေသာဥာဏပစၥည္းမူပိုင္ခြင့္ကို အသုံးျပဳကာ မိမိေရြးခ်ယ္ခြင့္ေပး၏။ ဖန္တီးသူ၏ ဆႏၵအတိုင္း

မူပိုင္ခြင့္ အတိုင္းအဆကို ကန့္သက္နိုင္သည္။ Creative Commons License ေခာင္းစဥ္ေအာက္တြင္ တီထြင္ဖန္တီးသူ တို့သည္ေအာက္ပါအတိုင္း မူပိုင္ခြင့္ အမ်ဳိးမိ်ဳးကို သက္မွတ္ႏိုင္ျကသည္။

Public Domain

 

မည္သူမဆို လြတ္လပ္စြာ သုံးစဲြခြင့္ ရွိေသာ ဥာဏပစၥည္းမ်ားသက္တမ္းၾကာ ရွည္ ျပီျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မူပိုင္ခြင့္သက္တမ္း ကုန္ဆံုးသြားသျဖင့္ အဖိုးအခမပါ ခြင့္ျပဳခ်က္မေတာင္းဘဲ သံုးႏုိင္ေသာ ဉာဏပစၥည္းမ်ားကို Public Domain ထဲသုိ႔ေရာက္႐ွိသြားေသာ ဉာဏပစၥည္းမ်ားဟု ဆုိသည္။ (မွတ္ခ်က္ – ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ လက္႐ွိဉာဏပစၥည္း မူပိုင္ခြင့္ ဥပေဒသည္ ၿဗိတိသွ်မူပိုင္ခြင့္ဥပေဒကို အေျခခံထားၿပီး ကမာၻ႕ကုန္သြယ္ေရးအဖြဲ႔ခ်ဳပ္၏ TRIPS ကိုလည္း လက္မွတ္ေရးထုိးထားသျဖင့္ ဉာဏပစၥည္းမ်ား၏သက္တမ္းမွာ ဖန္တီးသူ၏ ေသဆံုးၿပီးေနာက္ထပ္ ႏွစ္ (၅၀) အထိၾကာေအာင္ သတ္မွတ္ထားသည္။)

CC0 Public Domain Dedication

CC0 သည္ No Right Reserve ဟုဆိုျခင္းျဖစ္ျပီး ဥပေဒအရ ေဆာင္႐ြက္နိင္ေသာ မူပိုင္ခြင့္မွန္သမ်ွ အက်ိဳးသက္ေရာက္ျခင္းမရွိေပ ။ မူပိုင္ခြင့္ယူရန္ မလိုဟု ယူဆလ်က္ Public Domain ထဲသို႔ မိမိ တီထြင္ဖန္တီးမႈကို ေပးအပ္လိုက္ ျခင္း ျဖစ္သည္။

Attribution

တီထြင္ဖန္တီးသူ၏ အမည္ကို ေဖာ္ျပေပးျခင္း အားျဖင့္ မည္သူမဆို လြတ္လပ္စြာ အသံုးျပဳနိင္ေသာ မူပိုင္ခြင့္ မ်ိဳးျဖစ္သည္။

Attribution – Share A Like

တီထြင္ဖန္တီးသူ၏ အမည္ကို ေဖာ္ျပေပးျခင္း အားျဖင့္ မည္သူမဆို လြတ္လပ္စြာ အသံုးျပဳနိင္ေသာ မူပိုင္ခြင့္ မ်ိဳးျဖစ္သည္။ သို႕ေသာ္ ကန္႕သတ္ခ်က္တစ္ခုမွာ ဤ ဥာဏပစၥည္းတစ္ခုလံုးျပန္လည္ေဖာ္ျပလွ်င္ျဖစ္ေစ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္း ကို ျပင္ဆင္သံုးစြဲသည္ျဖစ္ေစ ၊ ထပ္မံျဖည္႕စြက္ျပင္ဆင္သည္ျဖစ္ေစ မူလ ဥာဏပစၥည္း ဖန္တီးသူ အမည္ကို ေဖာ္ျပျပီး အသစ္ျဖစ္လာေသာ ဥာဏပစၥည္း ကိုလည္း ယခင္ကအတိုင္း အမ်ားျပည္သူကို လြပ္လပ္စြာ အသံုးျပဳခြင္႔ေပးရမည္၊ ( အထူးသျဖင္႔ အခမဲ႕သံုးနိင္ေသာ ကြန္ပ်ဴတာေဆာ႕ဝဲလ္ေရးဆြဲသူမ်ား အသံုးျပဳေလ႕ရွိေသာ copy left တစ္မ်ိဳးျဖစ္သည္)

Attribution-Non Commercial

တီထြင္ဖန္တီးသူ၏ အမည္ကိုေဖာ္ျပေပးျခင္း အားျဖင္႔ လြပ္လပ္စြာ အသံုးျပဳနိင္ေသာ မူပိုင္ခြင္႔မ်ိဳးျဖစ္ျပီး ထိုဥာဏပစၥည္းကိုေငြျဖင္႔ ေရာင္းဝယ္ျခင္း မျပဳနိင္ဟု ဆိုလိုသည္။

Attribution-Non Commercial – Share A like

တီထြင္ဖန္တီးသူ၏ အမည္ကိုေဖာ္ျပေပးျခင္း အားျဖင္႔လြပ္လပ္စြာ အသံုးျပဳနိင္ေသာ မူပိုင္ခြင္႔မ်ိဳးျဖစ္ျပီးေငြေၾကးျဖင္႔ ဝယ္ယူေရာင္းခ်ခြင္႔မရွိေပ။ ကန္႕သတ္ခ်က္ တစ္ခုမွာ ဤဥာဏပစၥည္းကို ျပန္လည္ေဖာ္ျပလၽင္ျဖစ္ေစ၊ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းကို ျပင္ဆင္သံုးစြဲသည္ျဖစ္ေစ၊ ထပ္မံျဖည္႕စြက္ျပင္ဆင္သည္ျဖစ္ေစ မူလ ဥာဏပစၥည္းဖန္တီးသူအမည္ကို ေဖာ္ျပျပီး အသစ္ျဖစ္လာေသာ ဥာဏပစၥည္းကိုလည္း ယခင္ကအတိုင္း အမ်ားျပည္သူကို လြပ္လပ္စြာ အသံုးျပဳခြင္႔ေပးရမည္။

Attribution – No Derivatives

တီထြင္ဖန္တီးသူ၏ အမည္ကိုေဖာ္ျပေပးျခင္း အားျဖင္႔ လြပ္လပ္စြာ အသံုးျပဳနိင္ေသာ မူပိုင္ခြင္႔မ်ိဳး ျဖစ္ေသာ္လည္း ထိုဥာဏပစၥည္းကိုေနာက္ထပ္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲျခင္း မ်ိဳးမည္သည္႕နည္းႏွင္႔မွ် မျပဳလုပ္ရပါဟုဆိုလိုသည္။

Attribution-Non Commercial – No Derivatives

တီထြင္ဖန္တီးသူ၏ အမည္ကိုေဖာ္ျပေပးျခင္း အားျဖင္႔ လြပ္လပ္စြာ အသံုးျပဳနိင္ေသာ မူပိုင္ခြင္႔မ်ိဳးျဖစ္ျပီး ေငြေၾကးျဖင္႔ ဝယ္ယူေရာင္းခ်ခြင္႔မျပဳပါ ။ ထိုဥာဏပစၥည္းကို ေနာက္ထပ္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲျခင္း မ်ိဳးမည္သည္႕ နည္းႏွင္႔မွ် မျပဳလုပ္ရပါဟုဆိုလိုသည္။